Dat ter fouten moakt worden in t klimoatdebat is dudelk. Ook dat ter lu binnen dij zeggen dat ter niks aan d’haand is. Dat binnen de klimoatwappies dij zeggen dat ter vrouger ook kolle zummers en waarme winters waren. Ook dou was t soms te kold in april, te waarm in juli en te dreuge of te nat in de zummer. d’Overstromen in Limburg teunt echter aan dat ter hou din ook wat gebeuren mout.
Mor d’energietranzietsie wordt forseerd. En doarveur wordt ter bie t volk angst genereerd. Boetendes worden der filaain verschillende agenda’s en verdainmodellen opsteld dij deur gruine politisi en de zok riek rekende lobbyisten en investeerders omaarmd worden. Heur motto is: loat lu’s benul verschrompeln en verdreugen, zodat ze zok loater niks meer heugen.
De realiteit is noamelk dat kosten en konsekwentsies van de tranzietsie bewust nait inzichtelk moakt worden. Via subsidies en òfgedwongen lastenverhogens stroomt t geld ja toch wel richten t grootkaptoal. Doar kin je ja weer winst mit moaken.
Doarbie worden kritische lu vakkundeg monddood moakt.
Der binnen op dit mement jonge klimoatfanoaten dij de noa-oorlogse generoatsie schuldeg verkloaren aan de klimoatveraandern. Woordvoerders van Friday for Future goan zulfs zo wied dat ze mit gevoarleke hoatproat de jeugd mobilizeren. Want ain ding hebben dij “loze” kwedeldeuzen aalmoal gemain: ze kinnen reveln as n avvekoat. t Eerleke verhoal, woarin dudelk wordt hou hoalboarhaid en betoalboarhaid verantwoord implementeerd worden mouten, blift achterwege.
Doarbie komt dat ze zulf rejoal binnen mit heur ekologische voutòfdrokken. Ze raaizen d’haile wereld over om heur “religie” te verkondegen. Mor t besef dat ter n balans wezen mout tussen welvoart, betrokkenhaid en beraaidhaid om joe drok te moaken om t klimoat ontbrekt. Want as deur ondeurdochte moatregeln en wetten lu’s welvoart en welwezen in t geding kommen en de sosioale ongeliekhaid nog meer gruit, is de bere lös. Din is t klimoat hailendaal nait meer te redden.
Traauwens: buurman Jan showde guster n nijlootje. Hai het op de veurbumper van zien Lada De Luxe stikstoffilters monteerd dij de locht opzoegen. Via n vermikkie komt ter aan weerszieden van zien trekhoake uut twij piepkes weer schone, zuvere locht. n Knap stoaltje innovoatsie, riep veur patent.
As dit wereldwied op alle auto’s standoard wordt, kin der zoveul stikstof opvongen worden dat alle kinder zulfs op vrijdag weer noar school kinnen. Zulfs op heur e-bikes en mit opgeloaden mobieltjes. En as ze van school weer thuus kommen binnen kinnen ook nog gamekonzooltjen.
Tja, loat dit nou n eerlek verhoal wezen……
De belangriekste letters in d’opvouden, de 3 R’s, stonden vrouger veur Raainhaid, Rust en Regelmoat. En je kinnen toch wel konkluderen dat de mainsten doar nait minder van worden binnen. Mor in de loop der joaren binnen der verschaaiden opvoudensmethoden biekommen. d’Aine noa d’aandere opvoudgoeroe von t rad opnij uut en ie kinnen zulf oordailen of de wereld om joe tou der beter van worden is.
Kiek, mien ol opoe zee vrouger aaltied: “Kinder kriegen is nait zo stoer mor dij opvouden dat is n haile toer.”
Ach, as t ol mìns nog beleven kon wat ter nou aalmoal veur “nijmoodse” fratsen uutvreten worden zol ze zok omdraaien in heur graf. “Raainhaid” het mit de pandemie en t “wassen, wassen, wassen” n aigen dimenzie kregen. Lu wassen zok d’handen raauw en mit t vel tasten ze ook d’opbaauw van heur weerstand aan. “Regelmoat” schient hailendaal op n hobbel te wezen, net as “Rust”.
Ie kinnen vast wel lu dij heur kinder te veul wille geven. Regels binnen der nait en as ze der al binnen din worden ze aal onderhandelnd oprekt of ze gelden nait meer. Joe mouten joen prinskes en prinseskes ja nait teleurstellen, nee din? Boetendes, as kinder heur zin kriegen schraiwen ze nait. Mor ja, zo ontbrekt wel de boazes veur n gezonde jeugd. Veul kinder worden doarnoast overstimuleerd en materieel verwìnd.
t Gevolg is dat d’emotionele toustand van veul kinder kompleet verhinneweerd is. Aal meer kinder zain de wereld veur n doedelzak aan. De jeugdgezondhaidszörg is overbelast.
Tja, de lusten wegen nait op tegen de lasten. Dus zuiken veul olders de weg van de minste weerstand. Kinder verdainen niks meer, ze kriegen t. En dat wordt op n duur deur t kind zain as n recht. Net as heur ADHD. Der binnen grommen dij heur mizzelk gedrag rechtvoardegen mit: “Mijn mama zegt dat ik er niets aan kan doen omdat ik ADHD heb.” (Grunnegs kinnen ze ja mainsttied nait).
Mor ja, wat wil je ook. Tussen waark en digitoale òflaaidens deur hebben olders nog net tied om belonnen op te hangen as d’eerste drol in de pot kukeld is. En ze vieren d’eerste luiervrije dag mit slingers, woarbie dij leste luier soamen mit onze nationoale drijkleur boven in de vlagemast ophongen wordt. Soms mit oranje wimpel. Dat is toch n genot om te aanschaauwen, nee din?
Dat is nog ains opvouden………
“Zien zoad haren ze beter op n kachelploade spoiten kind, din was veul gedou vrougtiedeg mit n sizzer òflopen.”
Buurman Jan zat mit n kop kovvie in d’haand bie ons aan de keukentoavel. Hai zat vol van dij deurgedraaide gendergekte en haar net in t Dagblad lezen dat ter n stel olders noar de rechter stapt was om te veurkommen dat t geslacht van heur lutje potje bie d’aanmelden op t geboortebewies te stoan kwam. Mor dij haar heur aais òfwezen.
Zien Griet haar zonet ook nog zegd dat ter mor twij soorten waren: n jonkie en n wichie. En doar waren zai baaident t levendege bewies van. Dou zai vanmörgen mit heur baaident poedeltjenoakt veur de badkoamerspaigel mit krulornamenten stonden wer dat nogmoals bevestegd.
Noadat buurman Jan zien twijde kop kovvie opdronken haar ging hai weer op huus aan. Hai mos nog wel even kwiet dat hai hoopte dat dij “mafklappers van olders” de proseskosten volledeg betoalen mozzen en mit nog n “haile kabbe derbie”. Hai von dat onze rechters deur zoksoort fratsen onneudeg belast wuiren. Volgens hom konden dij heur tied veul beter besteden aan dij kopschopmalloten uut t Gooi. Dij Spanjolen op Mallorca haren ja filaain de keudel introkken.
“Man, man, man, wat n wereld…..”, was nog net te heuren veurdat d’achterdeure dichtsluig.
Ik sluig de klebbe van d’iPad open en zag touvalleg de kommentaren bie t bericht over t gruwelke gebeuren op Mallorca. Dat van buurman Jan was der nog niks bie. Veur veul lu is de Nederlandse strafmoat veul te waik. Middelaiwse vertuten as schandpoalen, knijensplieters en folterkisten kwamen veurbie.
Tja, gevuilens van hoat en onrecht brengen t slechtste in de mìns noar boven. Lu goan din soms as baisten tekeer. Alhouwel: dat leste schient veur sommege rötjongen uut t Gooi gewoon n soort van “dieverdoatsie” te wezen.
Mien ol opoe zee vrouger aaltied: “Ook al is n mìns nog zo riek, hai is aan n daaier geliek.”
Ongeacht t geslacht……
“t Is all inclusive, wie kommen niks te kört staait ter in d’avvetìnsie. En elke oavend is der swingmeziek.”
Buurman Jan zat vattien doage leden bie ons op proatstoule en vertelde in geuren en kleuren over heur aanstoande vekansie. Hai en zien Griet gingen tien doage noar (volgens buurman Jan) Sicitoalië. Doar wollen ze vieren dat ze vatteg joar leden traauwd waren.
Zien Griet haar spesioal doarveur n nij badpak kocht. n Kleureg geval mit fleurege ananasmotieven as dekeroatsie. Hai haar zulf n biepazend swimboksempie aanschaft. Aine mit bananenmotieven wol hai nait, omreden ain van dij bananen zat net aal op n maal stee. “Kiek, aan wat ter in de boksem zit zol t nait liggen,” zee hai.
Nee, hai haar n goddelk liggoam, mor hai haar gain zin in gegloep en lollege opmaarkens.
Hai kon zok ter al op verheugen. Zien Griet en hai haren mekoar doudestieds kinnen leerd op n dansoavend veur allainstoanden. Op “Buona Sera” van Luis Prima haren ze nog wat lös-vast danst, mor dou “Bei Mir Bist Du Schön” klonk waren de liggoamelke kontakten al wat intenziveerd. En bie de nummertjes van Bennie Goodman en Glenn Millar kwamen ze hailendaal “In The Mood”. “Kiek en dat soort meziek is der in ons hotel in Sicitoalië nou elke oavend.”
Buurman Jan was dervan overtuugd: veur hom en zien Griet wuir t n haile week “Swinging On a Star”.
Guster zat buurman Jan der weer. De vekansie was hail aans verlopen as dat hai en zien Griet docht haren. Der was wel n schier orkest wèst. t “Kwintet du Hot Club De France” dee elke oavend goud zien best. Mor van dansen mit zien Griet was niks kommen. Vrumde manlu mor ook vraauwlu haren t op de heupen van zien Griet veurzain. Ze konnen der zulfs snachts nait van sloapen omreden der wer om d’hoaverklap aan de deurklinke rammeld. Zai haren aal dij doagen gain oge dicht doan.
“Tja, wat n boudel ja”, zee ik. “Goa je joen bruloft vieren in Sicitoalië en din hejje gain vree. Man, man, man, wat ja n male boudel.”
“Mor mien Griet het mie wel verwìnd mit n haile schiere swaarde doemringe. Wie luipen doar op n ploatselke maarkt en veur nait aal teveul geld kreeg k der ook nog zonnent veur om mien dikke tone bie. Schier man. Joa, mien Griet wait wel wat mie toukomt.” Buurman Jan zedde zien nije, in Sicitoalië aangeschafde rooie pedde op en ging op huus aan.
Tja, as je de symbolen van de swingerswereld nait kinnen din kin je maal votkommen. Niks gain “Boogie Woogie Bugle Boy”. En al hailendaal gain “In The Still Of The Night”.
t Was “Dancing In The Dark” mit ruilseks…….
Lestdoags kon je lezen dat Amsterdam verontschuldegen aanboden het veur t sloavernijverleden. Bepoalde lu binnen doar slim bliede mit. Dij sloagen zok op de borst as n Bokito. Aandern zain de buie al hangen. t Wordt zulfs noodweer: dat gaait “ons” geld kosten.
t Kon wel ains zo worden dat op termien, bie de geboorte van n blaank potje, de moate van schuld aan t achtersteld wezen van swaarten vaststeld wordt. Dit gebeurt hail ainvoudeg deur t bepoalen van zien/heur DNA. Zo wordt de schuld verhoald deurmiddel van n nij in te voeren belasten. De noazoaten van n sloavenkoopman valen bieveurbeeld in d’alerhoogste schieve. De noazoaten van n Sloavenhandeloar kriegen der nog n touslag bovenop. Zo kriegen ale blanken mit veurolders dij in n ver verleden op wat veur menaaier din ook betrokken wèst binnen bie de sloavenhandel te moaken mit dizze toch wel terechte kleurbelastens.
Want zeg nou zulf: hier kin je toch nait tegen wezen. t Is toch niks meer as normoal dat elk en ain verantwoordelk is veur de miskleunen en misdrieven van zien of heur veurolders. Doar mag je toch wel de reken veur prezentaaierd kriegen. Dat is toch d’ultieme vörm van gerechteghaid. Nee din?
Kiek, as wie diskriminoatsie en rasisme aanpakken willen din is dit DE menaaier. Zo kriegen wie n solidaire, rechtvoardege soamenleven. n Soamenleven dij verbindt. Aine mit BTW: n Black’s Torture Worship.
Ach, soms gaait de fantazie even mit joe op de loop. Mor doardeur binnen der ook ja lu op de moane beland. Alles begunt mit t allereerste idee. Dij zet aan tot doaden, doaden dij waarkelkhaid worden.
Waarkelk woar…….
