Posts tagged “kinderen”
Wellicht hejje onlangs weer wat opborgen: t zoveulste vertuut dat achter t schot op beune of achter in d’hörn van t schuurtje terechte kommen is. Ain van de nijlootjes dij vaalt in de kategorie: t bezit bleek weer gain hit.
En t zulfde geldt in wezen ook veur aal dij impulzief aangeschafde coronahonden. Veul lu hebben gain idee wat de zörg veur n hond inholdt. Boetendes hebben veul honden n boas dij nait bie heur paast. As je din ook nog in ogenschaauw nemen dat veul van dij honden uut t boetenlaand importeerd binnen, dus honden dij voak onder beroerde omstandegheden fokt en vervoerd binnen, din is der nait ìnkeld sproake van miskopen mor ook van mis-handeln.
Zo worden der tussen joen geboorte en joen dood hail wat verkeerde beslizzens nomen.
Lestdoags las ik dat ter in ons laand noar schatten zo’n twinteg persìnt kinder rondlopen woarvan d’olders beudelberaauw hebben. Aal meer olders duurven der schoorvoutend veur uut te kommen dat heur antam of jankerd t gevuil van rozegeur en moaneschien n beheurleke deuk toubrocht het. De stress, de drokte en de bepaarkens dij handenbindertjes of piezelemieten geven vaalt ze dik tegen.
En vergeet veuraal nait aal dij stiekels, baloren en grieptengels. Der binnen olders dij heur noageslacht noa n gang deur t winkelsentrum wel achter t behang plakken willen. t Is netuurlek ook slim frustrerend as je elke dag weer konstateren mouten dat ter ain of meer vergizzens bie joe over de vlouer dendern.
Veul lu hebben kinder en doun t ter mor mit. Mor mennegain krigt n burn-out van t gejaauwster en t gereer. De muite dij ze doan hebben bliekt nait aaltied n gewin. Nee, t muit heur zulfs dat ze der ooit waark van moakt hebben. Want noa weer n drokke en strezzege dag mit n dwingerd of n droetgat kieken ze de wereld doagenlaank veur n doedelzak aan.
Man, was de doad doudestieds mor mishottjed. Doar haar nou gain hìnne of hoane noar kraaid. Tja, kinder moaken is ja voak nait zo stoer, mor ze opvouden dat is n haile toer.
Veuraal as bliekt dat n toom hounder aalmoal hoankukens binnen……
De belangriekste letters in d’opvouden, de 3 R’s, stonden vrouger veur Raainhaid, Rust en Regelmoat. En je kinnen toch wel konkluderen dat de mainsten doar nait minder van worden binnen. Mor in de loop der joaren binnen der verschaaiden opvoudensmethoden biekommen. d’Aine noa d’aandere opvoudgoeroe von t rad opnij uut en ie kinnen zulf oordailen of de wereld om joe tou der beter van worden is.
Kiek, mien ol opoe zee vrouger aaltied: “Kinder kriegen is nait zo stoer mor dij opvouden dat is n haile toer.”
Ach, as t ol mìns nog beleven kon wat ter nou aalmoal veur “nijmoodse” fratsen uutvreten worden zol ze zok omdraaien in heur graf. “Raainhaid” het mit de pandemie en t “wassen, wassen, wassen” n aigen dimenzie kregen. Lu wassen zok d’handen raauw en mit t vel tasten ze ook d’opbaauw van heur weerstand aan. “Regelmoat” schient hailendaal op n hobbel te wezen, net as “Rust”.
Ie kinnen vast wel lu dij heur kinder te veul wille geven. Regels binnen der nait en as ze der al binnen din worden ze aal onderhandelnd oprekt of ze gelden nait meer. Joe mouten joen prinskes en prinseskes ja nait teleurstellen, nee din? Boetendes, as kinder heur zin kriegen schraiwen ze nait. Mor ja, zo ontbrekt wel de boazes veur n gezonde jeugd. Veul kinder worden doarnoast overstimuleerd en materieel verwìnd.
t Gevolg is dat d’emotionele toustand van veul kinder kompleet verhinneweerd is. Aal meer kinder zain de wereld veur n doedelzak aan. De jeugdgezondhaidszörg is overbelast.
Tja, de lusten wegen nait op tegen de lasten. Dus zuiken veul olders de weg van de minste weerstand. Kinder verdainen niks meer, ze kriegen t. En dat wordt op n duur deur t kind zain as n recht. Net as heur ADHD. Der binnen grommen dij heur mizzelk gedrag rechtvoardegen mit: “Mijn mama zegt dat ik er niets aan kan doen omdat ik ADHD heb.” (Grunnegs kinnen ze ja mainsttied nait).
Mor ja, wat wil je ook. Tussen waark en digitoale òflaaidens deur hebben olders nog net tied om belonnen op te hangen as d’eerste drol in de pot kukeld is. En ze vieren d’eerste luiervrije dag mit slingers, woarbie dij leste luier soamen mit onze nationoale drijkleur boven in de vlagemast ophongen wordt. Soms mit oranje wimpel. Dat is toch n genot om te aanschaauwen, nee din?
Dat is nog ains opvouden………
Lestdoags las k in t Dagblad dat Eric Carle uut tied kommen is. Hai is schriever van t kinderbouk “Rupsje Nooitgenoeg”. Roepke Nooitzat, dus.
Veurdat je nou reageren meld ik vot even dat t verklaainwoord van “roebe” ook “roepie” wezen kin. En instee van “roebe” kin t netuurlek ook “roep” of “roepe” wezen. Dit even terziede.
t Bouk gaait over n onbelangriek, lèlk gruin roepke dij uutgruit tot n aibels mooie, grode vlinder. De bosschop van t verhoal is dat, as de lutjen zulf de wereld “in vlaigen” der hoop is veur heur toukomst.
t Verhoal: noadat Roepke Nooitzat uut zien aai kropen is het hai honger en begunt votdoadelk te eten. Hai wordt nooit zat en vret mor aal deur, totdat hai n haile dikke roebe worden is. Hai baauwt op n gegeven mement zien huuske en komt doar as n haile schiere vlinder weer uut. Gain roepschieter, dus.
In dizze gekke, verhidde tied verboast t mie dat lu, dij zulf net zo moager binnen as n roebe, t bouk nog nait uut de schappen hebben willen. Ie kinnen ze wel, de roeperds dij zok overmoateg bemuien mit aandermans eetpetroon en dij as n lopende roebe achter mekoar aandolen om te verkondegen dat zoveul eten as Roepke Nooitzat in wezen krimineel is. Lu dij t verschil nait kinnen tussen realiteit en fantazie. Ik meld joe hier swaart op wit: ik aarger mie gruin en geel aan dat soort volk. Ik nuim mor nait mien allergie tegen lu dij t meschain in de kop kriegen om te aggewaaiern tegen t faait dat Roepke n “hai” is.
Dou k las over Roepke Nooitzat mos k denken aan t verhoal van mien ol opoe. Dij las mie nait veur over n roepke mor vertelde n verhoal over t oeioei-vogeltje en hou dij aan zien noam kommen was. Dat vogeltje, zo zee zai, haar zien pootjes körter as dat zien klootjes dele hongen. En elk moal as hai landde klonk t “oei-oei”. Zai vertelde t hail beeldend zunder rood te worden als n kalkounse hoane.
Ondanks dat mien opoe t soms gruin genog muik is zai zo gries worden as n doeve……..
Lestdoags las ik in t Dagblad dat d’òfdailen Endoskopie van t UMCG melden muik van n draankspel. Tiedens t spel, veuraal deur jongern speuld, wordt perbaaierd om n bierdobbe in n glas bier te gooien. As dat lokt mout de glasbezitter t bier in ain teug opdrinken, woarbie de kans bestaait dat de dobbe mit t bier deursloken wordt. Levensgevoarlek dus.
Kiek, t is dudelk dat de jeugd van tegenwoordeg zok nait meer vernuvert mit spultjes van vrouger. In onze digitoale moatschappij wordt ter drok sms’t, tiktokt en chat. De tied dat je aan t tiepeln waren of kromstoan mozzen bie okkerdebok mit hoaneveren ligt wied achter ons. Wel wait nou nog wat siddeln, tiepeln of koeltjestoiten is. Of hok-stok-blokken.
Je mouten as older van zo’n nijmoodse doppensloeker mor krom liggen om hom of heur n goie toukomst te garanderen. Of joe in allerhaande bochten wringen om joen noageslacht veuruut te helpen. t Bliekt wel weer dat dit nait aaltied t gewìnste rezeltoat het. Veul jongern kinnen heur aigen boontjes nait doppen. Deursloeken wel, en dat mout veur olders toch wel even slikken wezen.
Vergeet ook nait de noazoaten dij hail wat kromsprongen moaken of dij kromvingerd deur t leven goan. Dij nait t verschil kinnen tussen mienent en dienent. Of dij goud in de goaten hebben dat t geld dat stom is recht moakt wat krom is. Veuraal as ze t kromme pad bewandeln en nait goud uut heur doppen kieken.
Nou was t vrouger zo dat aine dij kromme vingers haar te moaken kreeg mit de beule en zien kromstoald bieltje. t Slachtovver, de doader dus, kon din perbaaiern recht te proaten wat krom was, mor t holp mainsttied nait. Veuraal as bie de beule de broodkrummels begonnen te steken, was der voak gain holden meer aan. Noa de fatoale slag kon t slachtovver, as e de kop der nog bie haar, nog wat krommenaaiern.
Traauwens, mocht je der over denken om n toaveltje te moaken om n glaske bier op te zetten, paas din op dat ter gain Kromme Jurrie in joen knuterwaark komt. Alhouwel: n Goud pad krom is nait hìn-om. Of is dat in dit verband nou n kromme redeneren?
Nou ja, hopelk lig je al krom van t laggen over zoveul onneuzelhaid……
Eltje Doddema
Eltje Doddema
Eltje Doddema
Eltje Doddema
KOPSCHRABERIJEN 