Buurman Jan – dik

“Hest t zeker wel mitkregen: de begunnende ondergang van wereldwied, zeer gewoardeerde literatuur. Aal in gang zet deur n stèltje mentoal gemankeerde maxi-kneuzen.”

Buurman Jan nam d’eerste slok van zien kovvie en hapde in zien kouke.

“Doar kon je ja nait omtou,” zee ik. “Media-aandacht zat.”

“Dat zee ik,” ging buurman Jan verder. “En ik zeg die dit: dit virus is haardnekkeger as Corona. Lu dij mit dit virus besmet binnen verspraaiden heur onhaail aal wieder. t Is n soort van sektegebeuren. n Monster dij kans zugt om mit zien tentoakels d’haile wereld in zien greep te kriegen. Der binnen ja lu zat dij der gevuileg veur binnen.”

“Vandoar ook ja mìnsDOM,” zee ik.

“Dat zee ik,” zee buurman Jan. “Mor dat is t slimste nait. Lu hebben nait in de goaten dat t bewust verhinneweren van aandermans kunst en kultuur d’oorzoak is van aal meer onderling onbegrip en zulfs hoat. Mor voak denken lu: loat mor waaien en goan over tot d’orde van de dag. Of beter zegd: tot d’orde van de dag dij nait meer van guster is. Nee, t nait-meer-van-dizze-tied virus is op termien fatoal. Man, lu binnen tegenwoordeg ja gevuileger veur n slechte internetverbinden as dat ze zok drok moaken om de gevoaren van senzuur. Nee, dij mitlopers lopen op n duur aalmoal as n zombie in t gereel en duurven aandern gain giebeltriene, mafkees, maal jan of boeskoolsjoerd meer te nuimen. Nou, veur mie binnen t aalmoal jankerds en kounavvels.”

“Paas mor op,” zee ik. “Nuim dien Griet mor gain eelske medde. Waist nooit wat ter van komt.”

“Nou dat vaalt tou,” zee buurman Jan. “Mien Griet en ik goan aankommen weke op dieet. Deur aal dij wokerij wordt t ons dik van achtern en wie willen onze goddelke liggoamen geern holden. Kom, ik goa gaauw noar heur tou. Wie willen dammeet ons diëetplan opstellen. Tjeu.”

Buurman Jan luit mie achter mit dezulfde zörgen as dij van hom en zien Griet. t Lèste woord was der ook vast nog nait over zegd. Wie goan n onzekere tied tegemuide.

Ain ding is wel zeker: dat zit ter dik in……..

Tussen de regels deur: nait meer van dizze tied

Ie kinnen vast wel t kinderbouk “Rupsje Nooitgenoeg”. Roepke Nooitzat, dus. t Verhoal gaait over n onbelangriek, lèlk gruin roepke dij uutgruit tot n aibels mooie, grode vlinder. De bosschop van t verhoal is dat, as de beudels zulf de wereld “in vlaigen” der hoop is veur heur toukomst. Zo ook Roepke Nooitzat. As hai uut zien aai kropen is krigt hai honger en begunt votdoadelk te eten, op weg noar de toukomst.

In dizze tied zol t mie niks verboazen as sommegen t bouk t laifst overaal uut de schappen verbannen zagen. Lu dij zok overmoateg bemuien mit aandermans eetpetroon. Lu dij verkondegen dat zoveul eten as Roepke Nooitzat krimineel is. Aan dat volk aarger k mie gruin en geel. Dij zollen t toch in de kop kriegen om te aggewaaiern tegen t faait dat Roepke n “hai” is. Aal lu dus, dij t verschil nait moaken tussen realiteit en fantazie.

Ik docht aan de verhoalen dij mien moeke mie vrouger veurlas. Over t oeioei-vogeltje en hou dij aan zien noam kommen was. Dat vogeltje haar zien pootjes körter as dat zien klootjes dele hongen. En elk moal as hai landde klonk t “oei-oei”. Zai vertelde t hail beeldend en de geboaren deden de rest.

Mor ook de “10 Klaaine Negertjes” kwam veurbie. n Òftelriemke woarbie t gezelschop negertjes bie elk couplet klaainer wordt. Oorspronkelk speulden indioanen d’hoofdrol. Agatha Christie batterijde t in 1939 om in n verhoal over 10 lutje swartjes. Dat was doudestieds gain perbleem. Miljounen kinder hebben mit behulp van dit verske tellen leerd zunder dat ze der wat van overholden hebben. Dij 10 klaaine negertjes vernuverden zok mit alerhaande fiebeldekwinten. As ze weer wat uutvreten haren was der elk moal aine minder. Totdat ter mor aine overbleef. Dij kwam aan de vraauw en brocht t aantal weer op niveau en zo was t krinkje rond.

Mor dit krinkje is nait meer van dizze tied. Dij is in de ban doan deur deugers dij t as legitimoatsie bruken veur heur boukverbrandens en beeldenstörmen. t Is toch bie de wilde knorhoanen òf om bouken dij zowel deur de Griffel- as de Kinderjury bekroond binnen te senzureren.

Der binnen aaltied al mentoal gemankeerden wèst. Mor tegenwoordeg goan uutgevers en boukenwinkels veur dizze dwangneuroten deur de knijen. Zulfs in t onderwies goan ze derin mit. En dat is zörgwekkend.

Ach, t is ja van dizze tied dat “changes needed to be made to remain commercial”…….