Buurman Jan – fiettjers

t Was weer zo wied: buurman Jan zat kloar veur zien kop kovvie en ik vruig of hai der ook n plak kouke bie hebben wol.

“Dou mie dij der mor gaauw weer bie,” antwoordde buurman Jan. “Je mouten de kouke kaauwen as t ter is. t Kin ja mor zo wezen dat ons streekprodukt der aankommen weke nait meer is. Stel die veur dat ter moandag zok ain of aandere mafkees meldt en zemelt dat dij kouke veul te broen is. En ook nog aldernoarst klaimzeg. En dat dij waike beweert dat de, deur blanke Grunnegers bedochte kouke, t minachten is van lu mit n broene hoedskleur. Want t kin in dij zien ogen toch nait zo wezen dat blanken de broene kouke opkaauwen, verteren en weer uutschieten.”

“Dat kin k mie nait veurstellen,” zee ik.

“Nou, roup mor nait te haard, zee buurman Jan. “De wereld is vergeven van dat soort waike mafklappers. Nog zörgelker is dat aal meer bedrieven veur dij jankers op de knijen goan. Ze hebben inkluziviteit en ainhaid noar aigen zeggen hoog in t voandel, mor ze kreëren zulf duvels dij mit heur zaaizen zörgen veur n aal meer verdailde soamenleven. t Onder dwang wat òfdwingen schept òfstand en voudt onbegrip en agrezzie.”

“Dat is woar,” zee ik. “Ik zai t ook veur mien ogen gebeuren.”

“Man, lu dij kleuren obsessief assosiëren mit geoardhaid, diversiteit en identiteit kieken nait mit n pozitieve blik de wereld in,” ging buurman wieder. “t Binnen swaartkiekers. En swaart is nou net t tegenovergestelde van bonte kleuren dij onze wereld zo schier moaken. Dat soort lu vergeet dat zai mit heur edikmiegerij gain kleur geven aan d’omgeven woarin zai zok begeven. Zai zörgen veur n inktswaarde toukomst. Nee, ik mout niks hebben van wokers en aandere zogenoamde aktivisten.

Ik ree van de weke nog in onze Lada mit mien Griet noar t Martini. Zai haar n òfsproak bie de gineoloog. Haalverwege stonnen we veur in n file, veroorzoakt deur n stèl klimoatplakkers. Dij zaten over d’haile bredte van de weg op t asfalt en mien Griet zat op haide kolen. ‘Dou der wat aan,’ reerde ze. Dus ik der noar tou. Mor dat schietgoud gaf gain krimp. Ain van dij snokkels zee nog wel even dat ik mor beter weer in mien luxe Lada stappen kon. Din kon ik genieten van aal dij fiettjers dij derin zitten. Man, man, man, zokzulf vastbakken aan de weg en nait ains waiten dat je dat féjatures nuimen.

“Features, bedoulst zeker,” verbeterde ik veurzichteg.

“Begunst doe ook al,” zee buurman Jan. “In elks geval konnen wie d’òfsproak bie t Martini wel vergeten. Mor kom, ik goa weer noar mien Griet. Dij zit in de zenen, omreden aankommen dinsdag is de nije òfsproak bie de gineoloog. En snapst wel dat ter veur n vraauw schierdere oepkes binnen. Tjeu!”

Buurman Jan ging noar zien Griet en ik docht nog: heur overjoarege Lada dut t nog bèst en ridt heur toch mor even schier noar de gynaekoloog.

Ook zunder aal dij nijmootse fiettjers…

Buurman Jan – oabe

“ Kovvie?” Buurman Jan zat ter kloar veur, dus n antwoord was ainglieks overbodeg.

“Van dien kovvie wor k nait depressief,” zee buurman Jan. “Dat kin je nait van elk zeggen. Ik las van de weke dat n zekere Geertje depressief worden was van de doagelkse berichten over overstromens en bosbranden, veroorzoakt deur de klimoatveraandern. Dat haar zai zain op Youtube, Tiktok en Instagram en zo. Zai haar doarom zulfs plannen om zulfmoord te plegen.”

“Dat is zörgelk,” zee ik.

“Nou, volgens mie is der hail wat aans aan d’haand,” ging buurman Jan wieder. “Geertjes labiele toustand komt nait deur dij rampen mor deur klimoathysterie. Aktivisten, media en politisie hebben gain idee wat ze mit heur opgeklopte klimoatalaarm aanrichten onder t jonk volk. t Binnen aalmoal net Nostradamussen, allìnt dij zien veurspellens kon je roem interpreteren. Mor de zulfbenuimde klimoatprofeten van tegenwoordeg plakken n ìnddoatum op d’ondergang van t mìnsdom. Tja, en as je d’haile dag niks aans heuren as onhaailstiedens over d’op handen wezende apokalyps din dou je t van benaauwdeghaid in de boksem. Din mout je joe doaglieks meermoals verschonen en kom je nait meer tou aan t kritisch interpreteren en t relativeren van de berichten. En waist ja wel: elke ramp is n verdainmodel.”

“Tja, veurbeelden zat,” beoamde ik.

“Krek,” zee buurman Jan. “En doar komt bie: ‘5 veur 12’ is veur d’aktivisten van Generoatsie-Z n soort van religie en heur propaganda is dat elke overstromen en elke bosbraand as faait koppeld wordt aan de klimoatveraandern. Tja, dat dut t welwezen van onze jeugd gain gouds. Vandoar dat Geertje en zo mit heur tonen in d’aaske zitten. Boetendes wordt elk schuld aanproat en wordt de porremonnee trokken. Din komt ter n kompenzoatsie- of n herstelfonds. Loater komt d’oabe uut de maauwe: t was nait bloots om t klimoat te redden. Kom, ik goa weer noar mien Griet. Ik bin heur kompenzoatsiefonds. Zai het nog plannen vanmiddag en din mout ik vast d’oabe trekken. Tjeu!”

Buurman Jan haar vanzulf wel n punt. Dat d’ontbozzen en t ontbreken van goie wotterkerens ook n grode rol speulen, verdwient tegenwoordeg totoal op d’achtergrond. Net as de korrupsie in veul, deur rampen getrovven landen. Machthebbers hebben doar voak aandere prioriteiten.

En din bin j’echt in d’oabe logeerd….