Posts from the “Eltje Doddema” Category
“Kirrel, wat lekker ja. Doar was k nou echt aan tou. Zulf bakt?”
Buurman Jan keek kwielend noar t bordje mit doarop n hombe appelgebak mit n dikke vlodde slagroom. “Ik docht dast doar in dizze dure tied wel aan tou wast,” zee ik.
“Zeg dat wel,” zee buurman Jan. “Tegenwoordeg trekken ze joe overaal n pode uut. Mien Griet het mie verboden om veur poelegrap en oardeghaid in onze Lada de Luxe mit trekhoake te stappen. Tja, wie waren veurege weke in Stad en dou wollen wie even n kop kovvie mit appeltoarde nuttegen. n Mìns wil ja wel ais wat, nee din? Nou, wie zo’n kovvietoko in. Noa twij stappen ston mien Griet oog in oog mit n bordje waorop de priezen stonden. Zai luip vanzulf veurop ja. En wat dochtst? Roem vaar euro veur n appelpuntje zunder slagroom. Dat is sikkom tien gulden. Mien Griet wer gek in d’hakken en zai het zo vot omkeerd. Zai wol gain vieventwinteg gulden uutgeven veur twij ontdeude appelpuntjes en twij koppen kovvie.
“Dat binnen ook ja gain priezen geliek. Dat is ja bie de wilde knorhoanen òf”, zee ik. “Hier hest n vörkje, eet smoakelk. Dizze is vergees”, en ik schoof t bordje onder zien neuze. Dou buurman Jan zien appelgebak op haar en de slagroom uut zien mondhouken wreven haar ging e wieder mit zien kloagzang.
“Tegenwoordeg mag en kin ja hoast niks meer. Alles wordt duurder, wordt verboden of onbetoalboar. n Tankvol bezine is ook al n luxe aan t worden.
Energie wordt stinkend duur. Kiek, dij plannen van Franske Timmermans laaiden ons regelrecht t aarmenhuus in. En eterij wordt ook al aal minder zolt en zuit. Der zit zo stoadegaan gain lak of smak meer aan en dat aal deur t betutteln van haardbölkende zulfbenuimde beterwaiters. Ze moaken onze geneugten van t leven zo duur en onaantrekkelk dat de lol der totoal òf gaait.
Buurman Jan kon ging der ais even goud veur zitten.
“Kiek,” zee hai. “Spoarders worden as hounder plokt. En alles wordt belast. Dammeet kriegen we nog belasten op t aantal zunuren en as t even tegenzit komt t wotter veur joen schietpot ook op ransoun. Dat zet mìnsen dertou aan om minder te eten. Lu hebben din minder ontlasten, dus wordt ter minder deurspuild. Zo kin je op t wotter bespoaren. Man, man, man, t wordt n dikke schietboudel. Dat zeg ik die. Leven wordt lieden. Mien opoe zee vrouger aaltied: Elke dag het mie leerd: mörgen is nait garandeerd. t Ol mìns haar geliek. Kom, k goa op huus aan. n Oepke noar de Moagdepaalmaailanden zit ter nait meer aan. t Wordt kleumen in d’aigen kwinde. Bedankt veur t appelgebak. k Was der echt aan tou. Tjeu”.
Ik roemde de kopkes en bordjes op. Buurman Jan het geliek. Zien leven is der ain zunder rooskleureghaid. En hai is nait d’ainege.
Gelokkeg het hai zien Griet nog……
Waiten ie nog dat buurman Jan veurege weke vertelde over Vraizen dij stok vergrèld waren omdat ze kontainers kregen hebben mit swientjeroze deksels? Nou hol joe vast: ook joen kontainerriege wordt binnenkört uutbraaid.
t Kin netuurlek ook wappieteuterij wezen, mor der goan tussen mien oren verhoalen rond dat elk n pikswaarde kontainer krigt dij glimt as n hondekeudel in t duustern. Dij is derveur om elke dag verplicht joen ekologische voutòfdrokken in te stoppen. Elk moal as de deksel open gaait en weer dichtklapt gaait ter n toeter.
t Geluud holdt in eerste instantsie n haalve menuut aan. Dij toeter begunt mit n haile hoge pieptoon dij je mor zuneg heuren kinnen. Mor noar gelang der meer inkomt wordt de toon aal leger totdat e aldernoarst hinderlek aanwezeg is. t Gebrom van n waarmtepombe is der niks bie. En des te meer voutòfdrokken der in kommen, des te langer gaait de toeter. In t uterste geval blift e loeien totdat de kontainer weer leegd wordt. En dat is, ook in eerste instantsie, ain moal in de moand.
En omdat joen haile stroade, wiek en dörp zo’n “klimoattoeter” bie huus het, baauwt t geluud zok op tot n geluudswale dij der wezen mag. Joen oren begunnen op n duur te toeten en d’hazzens goan joe trillen as n ruske. En dat is volgens zeggen n male gewoarworden. Mennegain zal geregeld jammern: “Mien laive toetpot.”
Mor dit is nog nait alles. Buurman Jan vertelde guster dat ter zulfs plannen binnen veur n kompleet deurzichtege kontainer. Dij is der volgens hom veur om doar verplicht joen doagliekse CO2-uutsteut in te stoppen. Dat gaait automoatisch via n vermikkie dij elk implanteerd krigt. “En dit is nait uut de locht grepen”, zee hai der hail dudelk bie.
“Woarom bruken ze doar ainglieks deurzichtege kontainers veur?” wol ik waiten.
“Nou, omdat alles wat nait volledeg deurgrond wordt volgens sommegen glashelder is,” zee buurman Jan.
Körtom: dudelk is dat t uutvoeren van klimoatmoatregeln in ain toetmèm deurgaait.
t Zit aal in de locht…….
“Hest t zeker ook al lezen!”
Buurman Jan was aanschoven veur zien kop kovvie en pakde, zo as gewoonlek, n homstok Grunneger kouke van t schoaltje.
“Wat mout ik volgens die lezen hebben?, vruig ik.
“Nou, in Laiwoarden binnen lu aan t zemeln over kontainers mit swientjeroze deksels. Dij binnen nait in overainstemmen mit d’omgeven vinden ze. Man, wat kin mie t nou schelen of deksels kouschietengruin, wupkoarentjeblaauw of knarriegeel binnen. Sommegen moaken zok ja overaal drok om. Dij kriegen al liefzere van aandermans moagswèlle.
Kiek, dat je joe drok moaken om n wolf dij op de Veluwe ronddoolt doar kin k nog inkommen. Dij schient doar al n mouflon doodbeten te hebben. Ik zeg die dit: Nederland is nait inricht veur wolven. En ook nait veur bevers. In Limburg hebben ze de komplede femilie van bevertje Boelo al verhuusd noar Annekuttenveen. Mor netuurfenoaten waiten t aal beter, ja. Dij geven dij “aaiboare” wilden t laifst vot n noam. Ik bin overaal vernummerd en dij exoten kriegen n noam in stee van n registroatsienummer.
Man, zo worden daaier ja vermìnselkt, net as Pukkie van ons swoagertje Tammo. Dij mag ook alles. Je kinnen bèst wies wezen mit joen daaier, mor dat wil nog nait zeggen dat dij d’haile dag mit n mutske op rondlopen mout of mit n bordje veur zok aan d’eettoavel zit. En as je n daaier ook nog n noam geven din goa je joe deraan hechten. Dat geldt veur mìnsen, daaier en ook veur dingen. Kiek, mien Griet is doar n veurbeeld van.”
“Tja, dij het inderdoad n noam en dus hestoe die doar netuurlek aan hecht,” zee ik begriepend.
“Nou ja”, zee buurman Jan, “vaarve hecht zok op kezienen, deuren en muren. Soms bladdert t wat òf. Mor zolaank je nog wat vaarve in de pot hebben kin je ja biestippen, nee din?
Kom, ik goa noar mien Griet. Dij is drok aan t kokkerellen. Mor even tussen die en mie: dat mag ainglieks gain noam hebben. Liflafjederij wordt t vandoage. Ik zol mien zegel doar nait aan hechten. Tjeu, tot aankommen moal.” En vot was buurman Jan.
Tja”, docht ik, “wonden kin j’ook hechten, mor voak hol je der wel n dèlle aan over…..”
“Schenk mie mor gaauw even n kop kovvie in, k heb hoast!”
Ik kon t nait òfkieken. Buurman Jan zat, veur k derop verdocht was, al aan de keukentoavel. “Wat nou”, zee ik. “Lu zo as wie huiven ja niks meer, wie maggen ja alles. Dat is t veurdail van op penzioun wezen. Duvel zit die toch nait op d’hakken?”
“Man, hol mie derover op”, reageerde buurman Jan vergrèld. “Ik mout votdoadelk weer thuuskommen. Mien Griet het mie de wacht aanzegd. Dij het lezen dat de moand september n populaire moand is om vrumd te goan. t Schient dat bie lu d’hormonen din t mainste jeuken. De tied tussen t ìnde van de zummer en t begin van t noajoar is slim in trek veur “van dizze op n vrizze”. Waist wel woardeur dat komt?”
“k Zol t nait waiten, mor as k t zo inschat kinstoe mie dat wel vertellen. Dien Griet het die t vast hoarfien uut de douken doan”, zee ik en ging der ais even goud veur zitten.
Buurman Jan vervolgde zien reloas. “Dat komt omdat mennegain der in de vekansie achter kommen is dat de knientjesdoagen aal meer betuun worden. Heur reloatsie is transformeerd in n REL-oatsie. Dus strunen der dizze moand op de waarkvlouer veul vrumdgangers rond. t Is ain en aal wupperij in direksiekoamers, kopieerhokken en mageziens. t Binnen deurgangshuzen veur tanga- en sliplozen. Mien Griet het doarom de teugels aanhoald. Lokoatsies boeten ons aigen haim binnen veur mie dizze moand taboe.”
“Doar kin k mie wel wat bie veurstellen. n Man mit n goddelk liggoam zo as doe is t prototype van n vrumdganger. Dien Griet het doarom alle reden om zok zörgen te moaken.”
Buurman Jan stapde noa ain kop kovvie gaauw op. Zien Griet haar hom goud onder stuur, ook al was t bie heur vast nait doaglieks sex, drugs en rock’n roll.
Tja, t kin soms vrumd goan in t leven……..
“t Was mie de weke wel weer.
Man, wat binnen der toch veul raandonbenullen in ons laand. Mor ja, wat wil j’ook. Wie hebben ja gain regeren. Je zollen hoast t vlaigtuug nemen en toedeledokiën.
Mor ja, woar mout je hìn. t Is overaal ellìnde. De mìnshaid is wereldwied dounde om zien aigen graf te groaven. En waist wel wat din t allerslimste is? De lèste dij overblift blift boven de grond liggen, omreden der is gainaine meer om dij te begroaven.
En din de lochtraaizerij. Dat wordt ter ook nait beter op. Je kriegen bie de KLM tiedens joen vlocht gain vlaaiskederij meer. Ze schrappen de runderstoofpot en de kipcurry. Ze woken volgens aigen zeggen mit mit de trend van minder vlaais eten. Ze willen nait meer mit de vlaaisbak lopen.
Op zich is doar nog wel in te kommen. Mor waist wat t allerslimste is. Dat geldt ìnkeld mor veur de toeristenklazze. Bobo’s en aandere topklanten kriegen gewoon dikke tournedo’s en spareribben op heur luxe premiumschuddels. Bie t bepoalen van t aanbod is volgens zo’n vlaigknakker de keuzevrijhaid van de klanten belangriek. Nou de keuze is veur t klootjesvolk ainvoudeg: vlaaisloos of gain vlaais. Vlaaispotten van Egypte binnen der nait meer bie.
Volgens mie worden de kliekjes dij over binnen van ale schietpotklanten in ain panne kwakt, deur mekoar huzzeld en weer serveerd in de toeristenklazze. Man, man, man, de klant is al laank gain keunk meer. n Melkkou het op t heden n beter leven. Ons soort lu telt nait meer mit. Nog even en in t middenpad hebben ze n swienebak monteerd woar lu n haandjevol utjekul uut grabbeln kinnen. Verduurzoamen hait dat. n Gruiner menu nuimen ze dat. Hol mie derover op”
Sinds buurman Jan de keuken instapt was haar hai de revel nait dicht had. Ik kreeg der gain woord tussen. Zien frustroatsies wonnen t van zien kop kovvie. Tussen d’eerst en twijde slok deur perbaaierde ik:
“Hest t Nederlands elftal ook nog volgd van de weke?”
“Hol mie doar ook mor over op. Van dij speulers wil k nait veul zeggen. Mor van t volk. As je tiedens en noa de wedstried as n bestörmde eendvogel t veld oprunnen din hejje bie t uutdailen van t benul nait veuraan stoan. Man, man, man, der is mor ain kwalifikoatsie veur:
Kounavvels……..”
Ach, meschain verschoeven zien gedachten nog wel…..
“k Heb die d’haile week nait zain ja. Wast wat lebait?” Buurman Jan was d’achterdeure binnenkommen en ging aan de keukentoavel zitten. “Nee, dat nait,” zee hai. “k Mos even biekommen van de vekansie. Wie zaten op n boerencamping woar twij vraauwlu t spultje bestierden.
t Waren twij potten. Twij potten dij mie t leven zoer moakt hebben. Elk moal as k dij noa t eten òfzaipde bie de sentroale gleerbak ston der n doedel noast mie te reveln. En doar kin k hailendaal nait tegen. Denk je in alle rust even zunder joen Griet d’òfwaskwaste hanteren te kinnen, staait ter elk moal n kwedeldeuze noast joe dij heur haile laif en leed aan joe mitdailt. Zai kwam uut Potterwol, haar last van zinkens in t lief, haar n kaalknoagel op heur linker dikke tone en was schaaiden zee ze.
Elke dag weer bood ze mie heur kaalknoagel aan. Ze vruig mie zulfs of ik heur doar soavends wel wat Opoe Deldog opsmeren wol. Dat holp meroakel en ik haar doar de juuste handen weer, von zai. Volgens mie ston zai d’haile dag te gloepen in heur veurtìnde. En zo gaauw ze mie in de smiezen kreeg gingen bie heur de broodkrummels steken.”
“Nou, din zag zai zeker wat in dien goddelk liggoam,” nittjede ik. “Tja, din goan d’hormonen op de loop.” En ik zag t haile kaberet veur mie.
“Och man, loop toch hìn schieten kirrel”, reageerde buurman Jan as deur n ieme stoken. “As ik mit zo’n doedel traauwd wezen zol en ik zat mit heur in n kedeltje din kroop ik weer tot t toetje uut. Man, der lopen mie toch vrumde kostgangers rond. En nait allìnt op dij camping.”
Doar mos k buurman Jan geliek in geven. Gelokkeg kwam dat nait aalmoal in t nijs. Stel joe veur. Behaalve as t BN’ers en aandere hotemetoten betreft. Lu van de regeren bieveurbeeld. t Is doar ain pot nat. Dij trekken op dit mement aalmoal de keudel in. Ze binnen demissionair, mor worden ook nog depressionair, groaperionair en besijbelionair. Dij moaken der echt n potje van. Boetendes: potverteren is heur hobby.
“Nou, ain ding is zeker. Ik bin doar mooi op de kovvie kommen”, heurde ik buurman Jan deur mien miemeroatsies hìn mottern. “t Was zunde van t geld. Ik heb ja ìnkeld mor n lutje penziountje en wat AOW. En dat is gain vetpot.”
“Nee”, docht ik, “en vergeet dien Griet nait. t Is bie die inderdoad gain bottertje boven.”
“Nog n kop kovvie?” vruig ik. “k Heb nog n pot vol……..”
KOPSCHRABERIJEN 